Mô hình tạo việc làm cho người cai nghiện thành công còn sót lại ở Hà Nội

Anh Quy chủ nhiệm Câu lạc bộ đang rửa xe cho khách

Đến phố Trung Trực, mọi người  nhìn thấy cảnh những thanh niên phố cổ Hà Thành  đang chăm chỉ làm việc dưới thời tiết nóng lực của mùa hè. Hình ảnh người đàn ông trung niên đã ngoài 50 tuổi với thân hình vạm vỡ,  mặc quần sóoc đang tất bật  rửa và thay dầu  xe máy cho khách đã trở lên quen thuộc với người dân ở đây. Nếu hỏi thăm quanh khu phố này, ai cũng biết anh Quy là người quản lý cửa hàng rửa xe máy đã có tiền sử nghiện ma tuý 15 năm cả hai thời kỳ ban đầu là hút  thuốc phiện đen, sau đó chuyển sang chích  heroine. Anh  đã đoạn tuyệt với ma tuý cho đến thời điểm này  được khoảng hơn 20 năm.

Dự án VE B07 tuyển mộ những người nghiện ma tuý sau cai làm đồng đẳng viên tại năm tỉnh/ thành phố: Hà Nội, Nghệ An, Thái Nguyên, Quảng Ninh. Sau khi dự án kết thúc, đã hỗ trợ anh em có máy móc và trang  thiết bị cho công việc rửa xe máy để tiếp tục duy việc tuyên truyền về tác hại của ma tuý và HIV/AIDS.

“Ngoài công việc phụ trách, quản lý tổ dịch vụ   rửa xe để tạo việc làm và thu nhập cho anh em. Bọn mình còn tham gia đội an ninh, tự quản của phường. Ngoài ra,  tham gia  câu lạc bộ B93, duy trì sinh hoạt đều đặn  một tuần/ một lần vào tối thứ năm hàng tuần (B93 là một mô  hình dự án cho người nghiện ma tuý  sau cai, tiền thân được tài trợ từ Bộ ngoại giao Hoa Kỳ hợp tác với Bộ lao động, Thương binh và Xã hội Việt Nam). Riêng cá nhân mình còn đảm nhiệm thêm  đội trưởng với công việc  quản lý danh sách những thanh niên trong độ tuổi nghĩa vụ quân sự và đăng ký nghĩa vụ quân sự của phường.

Khi được hỏi mô hình này có gì khác với các mô hình không thành công trước kia? Anh Quy cởi mở chia sẻ. “Cửa hàng này được chính quyền địa phương tức là UBND phường Trung Trực khuyến khích, động viên và  tạo điều kiện về mặt bằng. Ở giữa phố cổ không dễ gì có được một địa điểm rửa xe. Anh em được trao quyền tự hoạch toán làm ăn. Trừ chi phí đi còn lại là lương của anh em”. Vậy cửa hàng tạo được việc làm cho bao nhiêu người  và  thu nhập của anh em như thế nào? “Làm công việc này cũng giống như đi câu. Hôm mưa phùn thì nhiều khách hơn là trời nắng nhưng trung bình mỗi anh em được khoảng hai triệu đồng/ tháng. Cửa hàng này cũng nhỏ chỉ tạo được việc cho bốn đến năm người”.

“Tôi cho rằng: Một trong những nguyên nhân mô hình này vẫn duy trì được một phần là do người quản lý có trách nhiệm và uy tín với anh em và tạo được sự tin tưởng đối với chính quyền địa phương. Và cả cách quản lý nữa. Ví dụ: Doanh thu trừ đi các chi phí như điện nước, lương nhân công cũng cần phải trích ra một khoản để làm Quỹ dự phòng hay khấu hao tài sản, sửa chữa…Nếu chi phí hết thì rất khó duy trì”. Ý kiến của ông Nguyễn Đình Sơn – Chuyên viên Chi cục phòng, chống Tệ nạn Xã hội thành phố Hà Nội.

“Có câu, nhàn cư vi bất thiện. Anh em có việc làm sẽ tiêu hao thời gian rảnh rỗi sẽ không bị trống trải. Từ đó làm  giảm nguy cơ tái nghiện”. Anh Quy chia sẻ thêm. Việc làm rất quan trọng đối với tất cả mọi người. Đặc biệt là người nghiện ma tuý sau cai. Nó không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề như là một liệu pháp điều trị bệnh nghiện.

Có nên chăng cần có một nghiên cứu xã hội về những mô hình tạo việc làm, hỗ trợ  cho người sau cai. Thậm chí cả những người đã từng có tiền án, tiền sự có thể giảm những hậu quả liên quan đến tội phạm,  cho xã hội.

Đồng Đức Thành